Ksylitol to coraz bardziej powszechny zamiennik cukru trzcinowego. Chociaż nadal nie ma takiej popularności jak miód to na brak zainteresowania nie może narzekać.
Jeśli chcecie dowiedzieć się czym dokładnie jest ksylitol, jak powstaje oraz poznać jego właściwości i zastosowania kulinarne, to czytajcie dalej.
Czym jest ksylitol?
Jeśli chcemy zachować prawidłowe nazewnictwo wobec ksylitolu to nie powinniśmy nazywać go cukrem, a alkoholem cukrowym. Wynika to z jego budowy chemicznej, która zawiera w sobie zarówno cząsteczkę cukru, jak i alkoholu. Na szczęście, wyglądem oraz smakiem zdecydowanie bliżej mu do cukrów.
Ksylitol pobudza kubki smakowe odpowiedzialne za odczuwanie słodyczy, dzięki czemu odbieramy go jako bardziej słodki produkt od cukru trzcinowego. Jest to jednak wyłącznie złudzenie.
Krótka historia ksylitolu
Odkrycie ksylitolu zawdzięczamy dwóm chemikom, E. Fisherowi i M. G. Bertrandowi. Cukier brzozowy miał początkowo konsystencję zbliżoną do syropu klonowego lub płynnego miodu. Postać krystaliczną, pod jaką znamy ksylitol współcześnie, zaczęto produkować dopiero w czasach II Wojny Światowej, gdy szukano alternatywnych źródeł dla substancji słodzących.
Spory udział w rozpropagowaniu cukru brzozowego mieli Finowie, którzy rozpoczęli produkcję ksylitolu brzozowego. Już w latach ’60 XX wieku ksylitol był znany jako zamiennik cukru trzcinowego dla diabetyków. Najczęściej stosowano go w Niemczech, Szwajcarii czy Japonii.
Jak powstaje cukier brzozowy?
Ksylitol jest naturalnie występującym cukrem. Jest on obecny w wielu owocach, między innymi malinach, jagodach czy śliwkach, a także warzywach, jak grzyby, kalafior oraz kukurydza. Jak już mówiliśmy, chociaż ksylitol nazywany jest cukrem brzozowym to aktualnie do jego produkcji większość marek nie korzysta z drewna brzozowego.
Największy producent ksylitolu, czyli Chiny stosują do jego produkcji kolby kukurydzy oraz mikroorganizmy. Z kukurydzy wydobywane są substancje zwane ksylanami, które przemieniają się w ksylitol po poddaniu ich fermentacji.
Właściwości ksylitolu
Cukier brzozowy wykazuje właściwości przeciwpróchnicze. Zapobiega on rozwojowi bakterii odpowiedzialnych za jej rozwój, przywraca prawidłowy poziom pH w jamie ustnej, a także pobudza wydzielanie śliny.
Ksylitol, jako, że posiada właściwości grzybobójcze może stanowić również pomoc dla naszego organizmu, jeśli zmagamy się z kandydozą, czyli dolegliwością wywołaną rodzajem drożdży naturalnie występujących w naszym organizmie.
Ponadto, cukier brzozowy:
- pomaga spalić tkankę tłuszczową,
- charakteryzuje się niskim indeksem glikemicznym,
- ma pozytywny wpływ na regulowaniu poziomu glukozy we krwi,
- pomaga zregenerować siły po wysiłku fizycznym,
- jest stosowany w zapobieganiu osteoporozie, ponieważ ma korzystny wpływ na mineralizację kości,
- ułatwia wchłanianie wapnia,
- wzmacnia szkliwo na zębach.
Więcej o wpływie ksylitolu na zdrowie możecie przeczytać w publikacji dostępnej tutaj.
Zastosowania kulinarne cukru brzozowego
Chociaż ilość maksymalnego spożycia ksylitolu jest ograniczona (o tym za chwilę) to nie uszczupla to zbytnio ilości możliwych zastosowań cukru brzozowego w kulinariach.
Ksylitol możemy spokojnie traktować jako zamiennik cukru trzcinowego i dodawać go do wszelkiego rodzaju wypieków. Unikajmy jednak dodawania go do ciast drożdżowych, ponieważ spowoduje on, że ciasto nie wyrośnie.
Ponadto, możemy dodawać cukier brzozowy do deserów, napojów, soków, a nawet przygotowywać z jego pomocą domowe przetwory.
Ile cukru brzozowego możemy zjeść?
Spożywanie ksylitolu najlepiej jest zaczynać od jak najmniejszych dawek, aby przyzwyczaić do niego organizm. Są osoby, które zalecają rozpoczęcie spożywania cukru brzozowego od 1 łyżeczki na dobę. W większości przypadków zaleca się jednak jedzenie 15 gram, czyli 1 łyżki stołowej ksylitolu.
Pamiętajmy, aby nie przekraczać dopuszczalnej maksymalnej dobowej dawki ksylitolu, która wynosi 100 gramów na osobę dorosłą.
Jakie są wady ksylitolu?
Niestety, cukier brzozowy możemy spożywać wyłącznie w ograniczonej ilości. Z tego powodu mnogość jego zastosowań nieco maleje. Nie oznacza to jednak, że nie możemy robić z jego wykorzystaniem ciast czy deserów. Musimy przy tym pilnować, aby spożywać określone ilości ciasta do przygotowania, którego użyliśmy cukru brzozowego.
Zalety cukru brzozowego
Największymi zaletami ksylitolu są jego właściwości oraz smak, który nie różni się niczym, oprócz stopnia słodkości, w zestawieniu ze zwykłym cukrem trzcinowym. Cukier brzozowy ma również niższy indeks glikemiczny oraz skutecznie przeciwdziała chorobom jamy ustnej, zapobiega rozwojowi drożdżaków. Ksylitol jest cukrem odpowiednim dla osób dbających o zachowanie szczupłej figury.
Przeciwwskazania do stosowania ksylitolu
Cukier brzozowy nie jest wskazany dla osób, które borykają się z dolegliwością zwaną zespołem jelita drażliwego. Jego spożycie może spowodować nasilenie się objawów związanych z tą chorobą.
Ksylitolu lepiej nie podawać również dzieciom. Jednak jeśli chcemy wprowadzić go do dziecięcej diety to porozmawiajmy na ten temat z pediatrą.
Dla kogo ksylitol będzie dobry zamiennikiem cukru?
Ksylitol ma tę przewagę nad cukrem zwykłym, że po jego spożyciu nie grozi nam gwałtowny wzrost poziomu cukru we krwi. Określić to możemy po wysokości indeksu glikemicznego dla cukru brzozowego.
Wartość indeksu glikemicznego dla ksylitolu jest bardzo niska. To zaledwie 13 IG. Sacharoza, czyli cukier zwykły to już 68 IG. Jest to dość wysoka wartość.
Z tego powodu ksylitol jest polecany najczęściej osobom pragnącym zrzucić zbędne kilogramy lub chorującym na cukrzycę bądź insulinooporność.
Gdzie kupić ksylitol?
Wiele osób, które są zainteresowane zakupem ksylitolu podkreśla problemy z jego dostępnością. Cukier brzozowy możemy bowiem dostać najczęściej w sklepach z żywnością ekologiczną bądź w sklepach internetowych.
Producenci i ceny
Cukier brzozowy możemy znaleźć u producentów takich jak Intenson, Vivio, Bio Planet, Santini, Stanlab, Agnex, Denver Food, Look Food, My Vita, Targroch czy Wira. Ceny ksylitolu wahają się od około 28 do 60 złotych za kilogram.
Korzystacie z ksylitolu czy zwykłego cukru?
Dajcie znać w komentarzach.